Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Borda 1 milyar dolarlık satışla rekor kırıldı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bu yıl bor üretiminde, ihracatında ve satışında rekor kırıldığını belirterek, “2,5 milyon tonu ihracat olmak üzere, toplamda 2,6 milyon tonluk bor ürünleri satışı yaptık. Buradan da 1 milyar doların üzerinde bir satış rakamı elde ederek rekor kırdık.” dedi.
Bakan Dönmez, Eti Maden Genel Müdürlüğünde düzenlenen Bor Çalıştayı’nda, 2022’nin sonlarına doğru bor karbür tesisinin tamamlanacağını ve ilk performans testlerinin yapılacağını bildirdi.
Bu tesisle bordaki katma değeri yükselteceklerini vurgulayan Dönmez, “Borla ilgili yürüttüğümüz bir diğer önemli çalışma da başta çelik üretiminde kullanılan ferro bor ile ilgili. Balıkesir’de yıllık 800 ton kapasiteli ferro bor üretim tesisi için sözleşme imzalama aşamasındayız. Bu tesisimizin de temelini 2022’de atacağız.” ifadelerini kullandı.
Eskişehir’de Nadir Toprak Elementleri Kazanım Proses Dizaynı, Pilot ve Üretim Tesisi için hazırlıkların sürdüğüne işaret eden Dönmez, pilot tesisin kurulumuna 2022’nin ilk çeyreğinde başlanacağını dile getirdi.
“Bor piyasasının yüzde 62’sine sahibiz”
Dönmez, Türkiye’nin dünya bor pazarının lideri olduğuna dikkati çekerek, “2021’de salgın koşullarına rağmen bor üretiminde, ihracat ve satışında rekor kırdık. 2,5 milyon tonu ihraç olmak üzere, toplam 2,6 milyon tonluk bor ürünleri satışı yaptık. Buradan da 1 milyar doların üzerinde bir satış rakamı elde ederek rekor kırdık. Bugün bor piyasasının yüzde 62’sine sahibiz.” diye konuştu.
Eti Maden’in sıvı bor atıklarından lityum ürettiğini ve Eskişehir’deki pilot tesiste üretimin sürdüğünü belirten Dönmez, “Buradan aldığımız geri bildirimler Kırka’da yıllık 600 tonluk, Bandırma’da ise yıllık 100 tonluk olmak üzere toplam 700 tonluk iki tesisimizin kurulmasına da kaynaklık edecek. Bu tesislerimizin yapım ihalelerini inşallah 2022’de gerçekleştirip Bandırma’da yeni bir tesisin temelini atacağız.” dedi.
Dönmez, Türkiye’nin enerjide bölgesinde etkili bir oyuncu olabilmesi için yerli teknolojiye önem vermesi gerektiğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“Geçmişte yerli teknoloji deyince, TÜBİTAK veya KİT’lerin Ar-Ge laboratuvarlarının yaptığı teknolojik denemeler anlaşılmaktaydı. Biz yerli teknolojiden bir teknoloji ekosistemi anlamaktayız. Ulusal laboratuvarlarımızdan, sanayi desteklerine, sertifikalandırmadan girişimlere ve en önemlisi üniversitelerimize büyük bir ekosistemle bu işi başarabiliriz. Kamu tarafında bu ekosistemin iyi örneklerine şahit oluyoruz. TENMAK-BOREN, 2004’ten bugüne kadar bor ürün ve teknolojilerinin geliştirilmesi, kullanım alanlarının yaygınlaştırılması için 342 projeyi tamamladı. 36 projenin çalışmaları ise halen devam ediyor. Bu projelerimizin bir kısmı patent ve üretim noktasında ilerleme kaydetti. 28 projemiz patent belgesi aldı. 20’sinin patent alım süreci devam ediyor. Bu kapsamdaki 16 sınai ürünümüz de ticarileştirilmiş ve üretimi gerçekleştirilmiştir.”
2022’nin bor cevherinin daha fazla uç ürüne dönüştüğü bir yıl olacağını söyleyen Dönmez, “Bor karbür tesisimiz devreye girecek inşallah. Ferro bor tesisimizin ve tam kapasite üretim yapacak yeni yerli lityum tesislerimizin temelini atacağız. Nadir toprak elementleri üretecek pilot tesisimizin kurulumuna da inşallah yine bu sene başlayacağız.” diye konuştu.
Konuşmaların akabinde ETİMADEN İşletmeleri Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu BAŞKANI Serkan KELEŞER, Bakan Fatih DÖNMEZ’e günün anısına bir hediye takdim etti.
Bor Çalıştayının sabahki bölümü hatıra fotoğrafı çekimliyle sona erdi.
Kısa adı BOREN olan Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Başkanı Abdülkerim YÖRÜKOĞLU, bor çalıştayının öğleden sonraki sunumlarında yaptığı konuşmasında, Bor madeni ile yapılan çalışmaların son yıllarda daha da ileri seviyelere çıktığına vurgu yaparak bu konuda gelecek yıllarda daha fazla uygulama alanı bulunacağını kaydetti.
BOREN’deki projeleriyle ilgili kapsamlı bilgi veren Başkan YÖRÜKOĞLU, bu stratejik madenden faydalanmanın yolunun borla ilgili bilgi üretimi, teknik tecrübe ve AR-GE sonucu elde edilen teknolojik çalışmalarla gerçekleşebileceğini söyledi.
BOREN Başkanı YÖRÜKOĞLU, borla ilgili çalışmalarda nitelikli insan gücü faktörüne de dikkat çekti.
ETİMADEN İşletmeleri Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Serkan KELEŞER de konuşmasında,
Türkiye’nin Bor madeni üretiminde önemli bir paya sahip olduğunu söyledi. Türkiye’nin dünyadaki bor rezervinin yüzde 73’üne sahip olduğunu hatırlatan Serkan KELEŞER, bu sektörde büyük bir rekabetin olduğunu da belirtti.
Bor konusunda projeleri ve çalışmaları olan herkese kapılarının açık olduğunun altını çizen KELEŞER, bu konuda her türlü desteğe hazır olduklarını da vurguladı.
ETİMADEN İşletmeleri Genel Müdürü Serkan KELEŞER, çalıştay sonrasında üniversite-sanayi işbirliğinin daha da güçlendirilmesi için çabalarının devam edeceğini belirtti.
Serkan KELEŞER, gelecekte saha ziyaretleri, ihtiyaçların belirlenmesi, proje geliştirilmesiyle bu projelerin hayata geçirilmesi konusunda çalışmalarının devam edeceğini de sözlerine ekledi.
Çalıştay’da daha sonra Eti-Maden Strateji Geliştirme Daire Başkanı Uğur AYDOĞAN, Eti-Maden Üretim ve Koordinasyon Daire Başkanı Emin TÜRK, Eti-Maden Tesis Mühendislik Hizmetleri Daire Başkanı Ahmet KOÇAK, Eti-Maden Beylikova İşletme Müdür Yardımcısı Tuncay BİRCAN , BOREN Ürün ve Teknoloji Geliştirme Koordinatörü Doç. Dr. Sedat SÜRDEM ve Eti-Maden Teknoloji Geliştirme Daire Başkanı Derya MARAŞLIOĞLU uzmanlık alanlarıyla ilgili birer sunum yaptılar.
Bor Çalıştayı, BOREN BAŞKANI Abdülkerim YÖRÜKOĞLU ve ETİMADEN İşletmeleri Genel Müdürü Serkan KELEŞER’in yönetimindeki SORU-CEVAP bölümüyle sona erdi.
Serkan KELEŞER, katılımcılara gelecek yıl 28 Aralık’ta yine ETİMADEN Konferans Salonu’nda buluşmak üzere bir çağrı da yaptı.
ETİMADEN’in ev sahipliğini yaptığı Bor Çalıştayı’na çok sayıda firma ve üniversite temsilcisi katıldı.
